The use of simple tools and straight forward techniques will be rewarded with results equal to many and superior to most! [Prof. JE Foster]
Γιάννης Παναγιωτόπουλος
FACAS, FESVS, FASGBI, FVSS, MD, MS, PhD
Consultant Vascular & General Surgeon
Τηλέφωνο : +30 6909275332
Δραμα: +30 2521306822
Αθήνα : +30 211 4090547
e-mail : yiannispan@yahoo.com
web address : veins-arteries.gr
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ RAYNAUD & Η ΑΚΡΟΚΥΑΝΩΣΗ ;
Η κυκλοφορία στο δέρμα των άκρων ρυθμίζεται εν πολλοίς απο την εξωτερική θερμοκρασία. Η έκθεση στο κρύο προκαλεί φυσιολογικά αγγεισύσπαση [μέσω των νεύρων που ρυθμίζουν την ροή αίμίατος στα μικρά αγγεία του δέρματος] και μειώνει την αιμάτωση. Στα φυσιολογικά άτομα η αποκατάσταση είναι ταχεία, σε λιγότερο απο δύο λεπτά μετά την αποκατάσταση της θερμοκρασίας. Σε μερικά όμως άτομα η αντίδραση στην έκθεση στο κρύο είναι πολύ έντονη και η αποκατάσταση αργεί πάρα πολύ. Τέτοια αντίδραση παρατηρείται στο 20% περίπου των νεαρών κοριτσιών και γυναικών.
-
Το φαινόμενο Raynaud είναι η αλλαγή χρώματος των άκρων μετά απο έκθεση στο κρύο [συνήθως τα δάκτυλα], καθώς αρχικά γίνονται άσπρα [απο αγγειοσύσμαση], μετά μπλε καθώς το οξυγόνο του αίματος λιγοστεύει [φλεβική στάση] και τελικά έντονα κόκκινα, μετά την αποκατάσταση της κυκλοφορίας, λόγω αντιδραστικής υπεραιμίας, Μπορεί επίσης να υπάρχουν και παραισθησίες.
-
Το πρωτοπαθές Raynaud δεν συνδέεται με κάποια υποκείμενη αρρώστεια.
-
Το δευτεροπαθές Raynaud είναι η ίδια κατάσταση αλλά αυτήν την φορά σχετίζεται με άλλες παθήσεις, όπως σκληρόδερμα, ρευματοειδή αρθρίτιδα, αυτοάνοσες διαταραχες ή φάρμακα [πχ. αντισυλληπτικά] κλπ.
ΠΟΙΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ RAYNAUD ;
-
Αυοάνοσα νοσήματα.
-
Σκληροδερμία, ερυθηματώδης λύκος, ρευματοειδής αρθρίτιδα.
-
-
Φάρμακα.
-
Εργοταμίνη, β-αναστολείς, κυτταροτοξικά φάρμακα, αντισυλληπτικά.
-
-
Αγγειακές παθήσεις.
-
Σύνδρομο εξόδου θώρακα, αποφρακτική & πολυοζώδης αρτηριίτιδα
-
-
Επαγγελματικές παθήσεις.
-
Χειριστές κομπρεσσέρ
-
-
Διάφορες παθήσεις.
-
Ενδοκρινικές διαταραχές, νεοπλασίες, υποθυρεοειδισμός, νευρολογικές παθησεις.
-
ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΑΛΛΕΣ ΑΓΓΕΙΟΣΥΣΠΑΣΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΧΕΣ ;
-
Ασπρο δάκτυλο απο συνεχή δόνηση
-
Χείμετλα [Chiblains]
-
Ερυθρομελαλγία & καυσαλγία
-
Ακροκυάνωση
-
Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος
-
Δικτυωτή πελίωση [Livedo Reticularis]
ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΑΙ Η ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΣΤΙΣ ΑΓΓΕΙΟΣΥΣΠΑΣΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΧΕΣ ;
-
Το ιστορικό και η εμφάνιση του δέρματος είναι τα πιο σημαντικά.
-
Μερικές φορές μπορεί να χρειαστει και τριχοειδοσκόπηση.
-
Μια ποικιλία εξετάσεων ακολουθεί την αρχική κλινική υποψία, οι οποίες βέβαια κατευθύνονται προς την διάγνωση της υποκείμενης αιτίας [Δευτεροπαθές Raynaud], όπως γενική αιματος, ακτινογραφίες αυχένα, επίπεδα θυροξίνης, βιοχημικές εξετάσεις, και ειδικά τεστ για αυτοάνοσα νοσήματα.
ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ ;
-
Δεν υπάρχει καμμιά ένδειξη οτι είναι κληρονομικά νοσήματα με αυτοσωμικό χαρακτήρα.
-
Εν τούτοις, φαίνεται να υπάρχει κάποια κληρονομική προδιάθεση και ο κίνδυνος να προσβληθεί κανείς είναι δύο φορές μεγαλύτερος αν κάποιος συγγενής του έχει το πρόβλημα.
ΠΩΣ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΩ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΜΟΥ ;
-
Διακοπή του καπνίσματος [γιατί προκαλεί περιφερικό αγγειόσπασμο].
-
Ρύθμιση της διατροφής με πολλά, μικρά και συχνά γεύματα, με ζεστά φαγητά ή ροφήματα, ιδίως πριν την νύχτα.
-
Ηπια άσκηση για να επιταχυνθεί η κυκλοφορία. Μην αφήνετε όμως τα άκρα σας να κρυώνουν.
-
Ντύσιμο.
-
Τα χέρια και τα πόδια πρέπει να είναι πάντα καλυμμένα και ζεστά.
-
Χρησιμοποιείστε κασκόλ ή και καπέλο τις κρύες ημερες, καθώς και ειδικά θερμαντικά φανελάκια.
-
Χοντρές κάλτσες και καλά παπούτσια.
-
Τα υγρά ρούχα ή παπούτσια πρέπει να αλλάζουν άμεσα.
-
-
Ελάτε σε επαφή με τις ειδικές εταιρίες ή οργανισμούς που ασχολούνται με αγγειοσυσπαστικές διαταραχές για πρακτικές συμβουλές.
ΥΠΑΡΧΕΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ;
Δεν υπάρχει θεραπεία για τις περισσότερες αγγειοσυσπαστικές διαταραχες και η αντιμετώπιση εξαρτάται απο την βαρύτητα των συμπτωμάτων. Ευτυχώς, στις περισσότερες περιπτώσεις, τα συμπτώματα υποχωρούν με την πάροδο της ηλικίας.
-
Για ήπια συμπτώματα η συντηρητική αγωγή και η χρήση ηλεκτρικά θερμαινόμενων γαντιών και ειδικών μονωμένων παπουτσιών αρκεί.
-
Για μέτριας βαρύτητας συμπτώματα μπορεί να δοκιμαστεί φαρμακευτική αγωγή.¨
-
Θυμοξαμίνη [opilon], ένας ήπιος αδρενεργικός αναστολέας που βελτιώνει την αιμάτωση του δέρματος [40mg τρεις φορές την ημέρα.
-
Σε πιο ανθεκτικές περιπτώσεις μπορεί να χρησιμοποιηθούν αγγειοδιαστολείς όπως νιφεδιπίνη ή συνδυασμοί φαρμάκων [γουανεθιδίνη & πραζοσίνη].
-
-
Σε βαρειά συμπτώματα μπορεί να επιχειρηθεί μια επέμβαση, η συμπαθεκτομή η οποία καταστρέφει ή διατέμνει τα νεύρα που ρυθμίζουν την διάμετρο των αρτηριών, προκαλώντας μόνιμη αγγειοδιαστολή. Είναι πιο αποτελεσματική στα κάτω άκρα.
-
Σε πολύ βαρειές περιπτώσεις, ιδίως σε επαπειλούμενες νεκρώσεις των δακτύλων, συνιστάται η εισαγωγή στο νοσοκομείο και η συνεχής ενδοφλέβια έγχυση προστακυκλίνης.