Ανεύρυσμα είναι η διάταση ενός τμήματος μιας εξασθενημένης αρτηρίας που το τοίχωμα της λεπταίνει χάνοντας τον ελαστικό ιστό, και μεγαλώνει σαν μπαλόνι, με κίνδυνο να σπάσει. Η πιο συχνά προσβαλόμενη αρτηρία είναι η κοιλιακή αορτή.

• Η φυσιολογική διάμετρος της κοιλιακής αορτής είναι 15-18mm. Ο διπλασιασμός της διαμέτρου της ή η αύξηση πάνω απο 29mm θεωρείται ανεύρυσμα ή ανευρυσματική διάταση.

• Οι περισσότεροι πάσχοντες είναι άνδρες άνω των 60 χρόνων.​

• Το κάπνισμα και η αυξημένη αρτηριακή πίεση αποτελούν παράγοντες κινδύνου, άν και η κύρια αιτία πρέπει να αναζητηθεί στην γενετική προδιάθεση [ο κινδυνος ανευρυσματος ειναι 40% σε αδερφια οταν ο ένας το παρουσιασε, συγκρινομενος με λιγοτερο απο 1% στον πληθυσμό].

• Η ρήξη [σπάσιμο] ενός ανευρύσματος της κοιλακής αορτής αποτελεί συχνή αιτία αιφνίδιου θανατου σε σε άνδρες [4% τέτοιων θανατων].

• Ο κίνδυνος κορυφώνετα σε άνδρες 70-79 ετών, όπου αντιπροσωπεύει το 2% του συνόλου των θανάτων.

• Πολύ λίγοι ασθενείς με ρήξη ανευρύσματος επιβιώνουν χωρίς επείγουσα επέμβαση.

• Η θνητότητα στην κοινότητα υπολογίζεται σε 80-90%.

• Απο αυτούς που καταφέρνουν να φτάσουν στο νοσοκομείο, η θνητότητα είναι 40-60%.

• Τα περισσότερα ανευρύσματα της κοιλιακής αορτής [60%] δεν προκαλούν συμπτώματα και διαγιγνώσκονται τυχαία, συνήθως με εξέταση  για κάποια άλλη πάθηση [ψηλαφηση της κοιλιάς, υπέρηχο ή αξονική τομογραφία].

• Η ψηλαφηση της κοιλιά μπορεί να αποκαλύψει μια παλλόμενη και διατασσόμενη μάζα.

• Καθώς το ανεύρυσμα μεγαλώνει μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα, όπως¨

  • πόνο στην πλάτη, καθως πιέζει πάνω στην σπονδυλική στήλη,

  • ευαισθησία στην κοιλιά [φλεγμονώδη ανευρύσματα],

  • πόνο στην βουβωνική χώρα,

  • πρήξιμο των κάτω άκρων [απο πίεση των φλεβών].

• Ολα τα ανευρύσματα δεν χρειάζονται εγχείρηση. Ο κίνδυνος ρήξης πρέπει να είναι μεγαλύτερος απο τον κίνδυνο της επέμβασης, ο δε πρώτος σχετίζεται με την διάμετρο του ανευρύσματος ή τον λόγο της μέγιστης διαμέτρου προς την διάμετρο της φυσιολογικής αορτής πάνω απο το ανεύρυσμα [αμέσως κάτω απο τις νεφρικές αρτηρίες].

• Ο κίνδυνος ρήξης είναι μικρός για ανευρύσματα κάτω των 4 εκατοστών [2%].

• Για ανευρύσματα 4-5.5 εκ. ο κίνδυνος ρήξης είναι 15-25% σε 4 χρόνια [4-5% ετησίως].

• Για ανευρύσματα πάνω απο 5,5 εκ. ο κίνδυνος ρήξης και θανάτου ειναι 43% σε 1-2 χρονια.

• Ο κίνδυνος ρήξης είναι 25% ετησίως για ανευρύσματα με λόγο διαμέτρου πάνω απο 2,8.

• Συνεπώς, για μεγάλα ανευρύσματα [άνω των 5 εκ., ή με λόγο διαμέτρου πάνω απο 2,8] συνιστάται η εγχείρηση.

• Τα μικρότερα ανευρύσματα συνιστάται να παρακολουθούνται με υπερήχους ή αξονική τομογραφία κάθε 6-12 μήνες, μια και ο μέσος όρος αύξησης της διαμέτρου είναι περίπου 5 χιλιοστά ετησίως,

• ​Τα ανευρύσματα που η διάμετρος τους μεγαλώνει γρήγορα καθώς επίσης και εκείνα που προκαλούν συμπτώματα πρέπει επίσης να χειρουργηθούν σχετικά γρήγορα.

• Ανοιχτή εγχειρητική διόρθωση.

  • Μετά απο γενική αναισθησία γίνεται μια τομή κατά μήκος όλης της κοιλιάς.

  • Η αορτή παρασκευάζεται, διακόπτεται η κυκλοφορία του αίματος στο τμήμα κάτω απο τις νεφρικές αρτηρίες και το διατεταμένο τμήμα της αντικαθίσταται απο έναν συνθετικό σωλήνα Dacron που ράβεται στο τοίχωμα της κανονικής αορτής [ενδοανευρυσμοραφή].

  • Κατά κανόνα ένα τέτοιο μόσχευμα κρατάει για 20 και πάνω χρόνια και σπάνια χρειάζεται επέμβαση στο μέλλον.​

• Ενδοαυλική τοποθέτηση μοσχεύματος/stent.

  • Με τομές στις βουβωνικές χώρες αποκαλύπτονται οι μηριαίες αρτηρίες.

  • Το stent/μόσχευμα εισάγεται με ειδική συσκευή μέσω των αρτηριών και τοποθετείται υπο πολύ λεπτομερή ακτινολογικό έλεγχο.

  • Η ενδοαυλική τοποθέτηση δεν είναι δυνατή σε όλες τις περιπτώσεις, ενέχει δε τον κίνδυνο νεφρικής ανεπάρκειας απο το σκιαστικό που χορηγείται κατα τις αγγειογραφίες καθοδήγησης και ελέγχου.

• Κάθε εγχείρηση έχει κάποιον κίνδυνο, στην δε περίπτωση του ανευρύσματος της κοιλιακής αορτής [που είναι μια πολύ βαρειά επέμβαση], ο κίνδυνος θανάτου είναι περίπου 5%.

  • Η ανάρρωση διαρκεί συνήθως αρκετά αλλά σε τρεις μήνες οι περισσότεροι άρρωστοι είναι σε καλύτερη κατάσταση απο πριν.

  • Ο κίνδυνος απομακρυσμένων επιπλοκών είναι πολύ μικρός μετά την ανοικτή διόρθωση, με την εξαίρεση της περίπτωσης μετεγχειρητικής κοιλιοκήλης.

  • Μια και οι περισσοτεροι άρρωστοι είναι σχετικά μεγαλης ηλικίας, τέτοια μοσχεύματα κρατούν για το υπόλοιπο της ζωής τους..

• Ο κίνδυνος θανάτου είναι κάπως μικρότερος με ενδοαυλική τοποθέτηση μοσχεύματος/stent, το προσδώκιμο όμως επιβίωσης είναι το ίδιο μετά απο έναν χόονο.

  • Ο κίνδυνος όμως επιπλοκών απο το μόσχευμα είναι σημαντικά μεγαλύτερος, και 20% των αρρώστων θα χρειαστούν κάποια διορθωτική επέμβαση στο μέλλον.​​
  • Ετσι καθίσταται απαραίτητη η μετεγχειρητικη παρακολούθηση με εναλλαγή υπερήχων και αξονικής τομογραφίας κάθε 6-12 μήνες.