Τα παροδικά ισχαιμικά επεισόδια είναι ένα είδος ήπιου εγκεφαλικού, τα συμπτώματα όμως υποχωρούν γρήγορα [συνήθως κρατούν λιγότερο απο μία ώρα].

Τα συμπτώματα συνήθως είναι:¨

• Προσωρινή αδυναμία ή παράλυση.

• Αδυναμία συντονισμού κινήσεων.

• Δυσκολία ομιλίας ή ανεύρεσης των κατάλληλων λέξεων.

• Μούδιασμα σε μια πλευρά του προσώπου, σε κάποιο άκρο ή στην μια πλευρά του σώμστος.

• Προσωρινή απώλεια της όρασης στο ένα μάτι [συνήθως σαν να πέφτει μια κουρτίνα-Αμαύρωσις].

Τα παροδικά & τα μόνιμα εγκεφαλικά προκαλούνται εν πολλοίς απο στενώσεις ή αποφράξεις των καρωτίδων αγγείων που αιματώνουν τον εγκέφαλο.

• Ουσιαστικά πρόκειται για αρτηρισκλήρωση, η οποία επιτείνεται απο υπέρταση, υπερχοληστεριναιμία, διαβήτη & κάπνισμα.

• Πάνω στις αθηρωσκληρωτικές πλάκες δημιουργούνται αιμοπεταλιακά έμβολα ή θρόμβοι που η ροή του αίματος συμπαρασύρει και τα εναποθέτει σε μικρότερα αγγεία του εγκεφάλου.

• Τα συμπτώματα εξαρτώνται από το ποια αρτηρία βουλώνει και κατά συνέπεια την περιοχή του εγκεφάλου που στερείται αιμάτωσης.

• Η ετήσια επίπτωση μόνιμων εγκεφαλικών και θανάτου σε ανθρώπους με σιωπηρή [δεν έχει δώσει συμπτώματα] στένωση της καρωτίδας μεγαλύτερη απο 70% είναι 3-5%. Σε συμπτωματικές στενώσεις είναι πολύ μεγαλύτερος.

Αν και τα παροδικά εγκεφαλικά επεισόδια είναι τρομακτικά, δεν προκαλούν μόνιμη βλάβη. Εν τούτοις,

• Το άτομο που πέρασε παροδικό εγκεφαλικό διατρέχει πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο μόνιμου εγκεφαλικού.

• Ο κίνδυνος αυτός είναι 25% τον πρώτο χρόνο, παρά την βέλτιστη συντηρητική αγωγή.

• Και 5% ετησίως για τα επόμενα χρόνια.

Επομένως είναι πολύ σημαντική η διερεύνηση των παροδικών εγκεφαλικών επεισοδίων ώστε να διορθωθεί το υποκείμενο αίτιο προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος μόνιμου εγκεφαλικού στο μέλλον.

Εξετάσεις αίματος για χοληστερόλη, ζάχαρο, ηλεκτρολύτες καθώς και ΗΚΓ [ηλεκτροκαρδιογράφημα], ακτινογραφία θωρακα κλπ.

• Υπέρηχο καρωτίδων αρτηριών. Είναι το πιο βασικό και απαραίτητο τεστ. Είναι τελείως ανώδυνο, πρέπει όμως να γίνει απο άνθρωπο με εμπειρία ώστε η γνώμη του να είναι ακριβής.

• Αγγειογραφία [αξονική ή ψηφιακή].

• Αρτηριογραφία. Συνήθως απαιτείται σε σημαντικές στενώσεις ή σε οριακές στενώσεις για να επιβεβαιωθεί το εύρος της βλάβης.

• Αξονική τομογραφία εγκεφάλου συνήθως απαιτείται για να διαπιστωθεί αν υπήρξε εγκεφαλικό έμφρακτο.

Η θεραπεία εξαρτάται απο τον βαθμό και το είδος στένωσης, την ηλικία και την γενική κατάσταση του ατόμου. Περιλαμβάνει:

• Συντηρητική θεραπεία που αποσκοπεί στην επιβράδυνση της αρτηριοσκλήρωσης [έλεγχος υπέρτασης, μείωση των ζωικών λιπαρών, διακοπή καπνίσματος, άσκηση, έλεγχος της χοληστερόλης μέ ή χωρίς φάρμακα κλπ].

• Ασπιρίνη [75-150mg ημερησίως] ή άλλο αντιαιμοπεταλιακό φάρμακο είναι απαραίτητητη. Μειώνει τον απόλυτο κινδυνο εγκεφαλικού κατά 25-40%.

• Σε ειδικές περιπτώσεις μπορεί να επιχειρηθεί αγεειοπλαστική & τοποθέτηση stent.

• ΕΓΧΕΙΡΗΣΗ [Ενδαρτηριεκτομή της καρωτίδας], εφ' όσον η στένωση είναι 60% ή μεγαλύτερη και ο κίνδυνος της εγχείρησης μικρός. Οι χειρουργηθέντες ασθενείς παρουσιάζουν 5.5% κίνδυνο εγκεφαλικου και θνητότητας στο πρώτο έτος σε σύγκριση με 25% στους αρρώστους με την βέλτιστη συντηρητική αγωγή, ενω κατόπιν είναι ο ίδιος με εκείνον του υγιή πληθυσμού, συγκρινόμενος με 3-5% στους αρρώστους που δεν χειρουργήθηκαν. [Ο διεγχειρητικός κίνδυνος του 2% περιλαμβάνεται στα ποσοστά αυτά].

Κατά κανόνα γίνεται με γενική νάρκωση, άν και μερικά κέντρα προτιμούν την τοπική νάρκωση που όμως είναι χρονοβόρα χωρίς να έχει ιδιαίτερο πλεονέκτημα.

Βέβαια έχει προηγηθεί ο προεγχειρητικός έλεγχος και οι εξετάσεις που είναι απαραίτητες για την αναισθησία [όπως έλεγχος πνευμόνων, καρδιάς κλπ]

• Η εγχειρητική τομή γίνεται στον λαιμό πάνω στην tην πορεία της καρωτίδας, στο χείλος του στερνοκλειδομαστοειδή μυ.

• Εχει μεγάλη σημασία η λεπτότητα στην εγχειρητική τεχνική αποκάλυψης της αρτηρίας ωστε να μην προωθηθούν έμβολα στον εγκέφαλο.

• Αφού η αρτηρία αποκαλυφθεί πλήρως, διακόπτεται η κυκλοφορία στο εγχειριζόμενο τμήμα της [αφού μετρηθεί η ανάδρομη πίεση].

• Ακολουθεί επιμήκης αρτηριοτομή και

• Αφαίρεση της αθηρωματώδους πλάκας σε βάθος, ώς σχεδόν στο εξωτερικό στρώμα του αρτηριακού τοιχώματος.

• Μεγάλη σημασία έχει εγχειρητική τεχνική, πρώτον για να μην δημιουργηθουν και αποκοληθούν εμβολα κατά την παρασκευή της αρτηρίας και την επαναιμάτωση, η δε μετάπτωση του αυλού της να ειναι ομαλη.

• Ο χρόνος διακοπής της κυκλοφορίας και ο χρόνος της επέμβασης είναι επίσης σημαντικοί παράγοντες.

• Η αρτηρία κλείνεται προσεκτικά είτε:

• πρωτογενώς με συνεχή ραφή,

• είτε με την τοποθέτηση εμβαλώματος [patch].

• Ακολουθεί τοποθέτηση μιας μικρής παροχέτευσης κενού, κλείσιμο του τραύματος και του δέρματος με απορροφήσιμα ράμματα.

ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΓΧΕΙΡΗΣΗ

• Θα περάσετε 2-4 ώρες στην ανάνηψη, μια και οι πιθανές [αλλά σπάνιες] επιπλοκές συμβαίνουν κατά 90% μέσα στις πρώτες ώρες.

• Η παροχέτευση αφαιρείται σε 12-24 ώρες.

• Η παραμονή σας στο νοσομείο είναι συνήθως 24-36 ώρες.

• Πρέπει να θυμάστε οτι η καρωτιδική ενδαρτηριεκτομή είναι μια προφυλακτική εγχείρηση με μικρό κίνδυνο 1-2% για να αποφύγετε το 25% του κiνδύνου μόνιμου εγκεφαλικού.

• Συνηθως υπάρχει μια κάποια εκχύμωση στον λαιμό, που παίρνει κάποιες εβδομάδες για να εξαφανιστεί.

• Ο κίνδυνος λοίμωξης είναι σχεδόν ανύπαρκτος, ο δε κίνδυνος αιμορραγίας λιγότερος απο 1% [και συνήθως συμβαίνει τις πρώτες ώρες].

• Συχνά υπάρχει μια μουδιασμένη περιοχή στην γωνία της γνάθου που σιγά σιγά υποχωρεί μέσα σε λίγους μήνες.

• Ο κίνδυνος βλάβης παρακείμενων νευύρων που μπορεί να προκαλέσουν βραχνάδα ή εκτροπή της γλώσσας είναι πολύ μικρός.

• Ο κίνδυνος υπεραιμάτωσης του εγκεφάλου [με αποτέλεσμα οίδημα ή αιμορραγία] είναι πολύ μικρός και είναι συχνότερος σε αρρώστους με απόφραξη της μιας πλευράς ή βαρειές αμφοτερόπλευρες στενώσεις. Μια ένδειξη είναι η μεγάλη αύξηση της πίεσης μετεγχειρητικά που πρέπει να ελεγθεί άμεσα.

• Ο κίνδυνος εγκεφαλικού & θνητότητας απο την εγχείρηση είναι 1-2% [ποικίλει ανάλογα με τον χειρουργό και την τεχνική [απο 0,1-6%]. 

​

• Ενα υπέρηχο συνήθως θα γίνει τις επόμενες μέρες για να ελέγξει το αποτέλεσμα, καθώς και μετά απο 4-6 βδομάδες.

• Η παρακολούθηση των καρωτίδων στο μέλλον [σε 6 μήνες, 1 χρόνο κλπ] είναι επιβεβλημένη, παρά το γεγονός οτι επαναστένωση δημιουργείται σπάνια. Η άλλη όμως καρωτίδα μπορεί να παρουσιάσει στενωτική βλάβη.

• Η ανάληψη φυσικών και καθημερινών δραστηριοτήτων είναι σχεδόν άμεση, μετά απο 1-2 μέρες.

• Θα πρέπει να συνεχίσετε να παίρνετε την ασπιρίνη εφ' όρου ζωής..

• Θα πρέπει να προσέξετε όλους τους συνυπάρχοντες επιβαρυντικούς παράγοντες [πίεση, χοληστερόλη, διατροφή, κάπνισμα, άσκηση] ώστε να επιβραδύνετε την αρτηριοσκλήρωση και να βελτιώσετε την υγεία σας.

• Ο αγγειοχειρουργός συνήθως θα σας δει ξανά σε μερικές μέρες ή και βδομάδες..